“Mediation gaat niet alleen over goed luisteren, maar meer nog over de manier waarop je een vraag stelt.”

Na een uitstap in de consultancy keerde zij in 2007 terug in HR, als directeur HR bij de Bijenkorf. Vervolgens werkte zij in diezelfde rol bij Blokker Holding en de Volksbank. Sinds november 2022 is Agnes HR-directeur bij het Radboudumc. In 2019 rondde zij de beroepsopleiding tot legal mediator van het ADR Instituut af. Wat maakte dat zij deze opleiding wilde volgen? En hoe kijkt zij aan tegen mediationvaardigheden binnen het HR-vak?

Samen naar oplossingen zoeken

De organisaties waar zij sinds 2007 heeft gewerkt, hadden twee zaken gemeen: het waren grote organisaties, die in de periode dat Agnes daar werkte te maken hadden met ingrijpende transformaties. Dit had uiteraard een grote invloed op haar rol en werkzaamheden als HR-directeur. Zo hield Agnes zich onder meer bezig met reorganisaties en overnames. Maar ook met koerswijzigingen en het begeleiden van teams in veranderprocessen. Agnes: “Wat ik daar interessant aan vind is dat je samen met mensen, vaak in multidisciplinaire teams, werkt aan de realisatie van een verandering. En dat je daarbij samen op zoek gaat naar oplossingen. Dat vind ik heel erg mooi om te doen.” Die aanpak helpt om tot een beter resultaat te komen dat een groter commitment krijgt vanwege de brede betrokkenheid van disciplines.

“Mediation gaat niet alleen over goed luisteren, maar meer nog over de manier waarop je een vraag stelt”

Als een organisatie door zo’n woelige tijd gaat, hoort daar uiteraard ook bij dat je afscheid neemt van medewerkers. Agnes: “Dat ging ook regelmatig gepaard met een arbeidsgeschil. Bij een arbeidsgeschil loop je altijd het risico dat er een enorm conflict ontstaat. Ik heb het altijd erg belangrijk gevonden om dat conflict juist níet te laten ontstaan, maar te kijken of we er samen uit konden komen. Soms kon ik dat proces zelf begeleiden, maar ik heb ook heel regelmatig een mediator ingeschakeld.”

Wat is er nodig?

Ook bij conflicten binnen teams of tussen een manager en het team schakelde Agnes regelmatig een mediator in. “Soms heb je de positie en het vertrouwen van partijen om zelf met zo’n team aan de gang te gaan. Maar ik vind dat je je als HR professional ook heel bewust moet zijn van je rol. Soms helpt het meer om vreemde ogen van buiten te halen. Een mediator kan dan met partijen de randvoorwaarden en de veiligheid creëren om écht met elkaar in gesprek te gaan over wat er leeft.”

Vanuit haar ervaringen met mediation is Agnes zich ook gaan oriënteren op een opleiding tot mediator. Agnes: “Ik heb natuurlijk een juridische achtergrond, maar ik heb ook de opleiding Executive Team Coaching aan de VU gedaan. Ik zag dat mediation weer een heel andere methodiek is om met elkaar in gesprek te gaan en tot oplossingen te komen. Niet alleen bij een arbeidsconflict of bij conflicten binnen teams, maar ook in onderhandelingen met de vakbonden of de OR. Ook daar kan het goed werken om even achterover te leunen, te luisteren en door te vragen. En om eerst heel goed na te gaan wat er nodig is om tot oplossingen te komen, in plaats van zelf die oplossingen aan te dragen.”

Meer achteroverleunen

Meer achteroverleunen en de randvoorwaarden creëren waarbinnen partijen zelf tot een oplossing komen, dat is wat Agnes wilde leren tijdens haar opleiding aan het ADR Instituut. Is dat ook gelukt? “Ja, zeker. Daarbij vond ik het vooral waardevol om te ervaren dat mediation niet alleen gaat over goed luisteren, maar meer nog over de manier waarop je een vraag stelt. Welke vraag stel je en hoe stel je die? En welke woorden kies je? Ik merkte dat dit ontzettend veel impact kan hebben op het gesprek tussen partijen.”

“Als je de juiste vragen stelt, helpt dat partijen om eerst aan elkaar te laten vertellen wat hun belangen zijn en waarom ze een bepaald standpunt hebben. En om ze ook écht naar elkaar te laten luisteren,” vervolgt Agnes enthousiast. “Vervolgens merk je dat er meer begrip voor elkaar ontstaat. En dat er daarmee weer veel meer openingen ontstaan dan je zelf van tevoren had kunnen bedenken.”

Zou Agnes het andere HR-professionals dan ook aanraden om in hun dagelijks werk vaker mediationvaardigheden te gebruiken? Agnes: “Ja, ik merk dat ik die vaardigheden in mijn dagelijks werk in veel verschillende situaties kan toepassen. Zeker ook in complexe situaties. Ik denk dat we binnen HR nog te vaak geneigd zijn om zelf oplossingen aan te dragen. Ik heb het idee dat dit komt omdat we in de hectiek van alledag vaak te weinig tijd nemen voor de exploratiefase. En daarmee onvoldoende onderzoeken wat er nu eigenlijk speelt. Als je daar wel voldoende tijd voor neemt, ga je vanuit een breder perspectief het gesprek of de onderhandelingen in. En het mooie is, daar win je uiteindelijk tijd mee. Want in the end kom je tot een betere oplossing
die door iedereen gedragen wordt.”

Wie:                                       Agnes Schrijver

Beroep:                                 HR director Radboudumc

Opleiding:                            Beroepsopleiding (Legal) Mediator

Wanneer:                             2018 – 2019

Waarom ADR Instituut:

+ Een mooie combinatie van theorie, zeer ervaren trainers uit de praktijk en het vele oefenen

Meer informatie: Beroepsopleiding (legal) Mediator
Meer informatie: Mediationvaardigheden voor HR

Interview: Alexandra Vuijk
Fotografie: Petri Bakker